بذر گلرنگ
8,500 تومان
گلرنگ را به جهت دانه های روغنی آن کشت می کنند اگر چه امروزه به خاطر رنگ تولیدی از گلهای آن نیز مورد کاشت قرار می گیرد و رنگ حاصله از آن می تواند جایگزین رنگ زعفران باشد.
از ماده رنگی حاصله از گلهای گلرنگ در صنعت رنگرزی استفاده می شود، از دانه های آن روغن خوراکی به دست می آید و روغن آن را مصرف می کنند، قسمت های دیگر برای خوراک دام مصرف می شود، در نتیجه گیاهی سودآور بوده و با توجه به حداقل نیاز های آن و کاشت ساده گلرنگ می توان به عنوان گیاهی کاملاً اقتصادی به آن نگاه کرد.
استفاده از رنگ استخراج شده از گلرنگ در صنعت نساجی، بویژه در صنایع فرش بافی در شرق اروپا، خاورمیانه و شبه قاره هند بسیار رایج بوده است.
توضیحات
بذر گلرنگ (Safflower):
بذر گلرنگ گیاه دارویی (کافشه)
نام علمی: Carthamus tinctorius
گیاه گلرنگ از خانواده کاسنیان و بومی خاورمیانه (احتمالاً عربستان یا ایران) بوده که بیشتر در خراسان کاشته می شود که البته امروز به سراسر دنیا راه یافته و به خاطر گلها و دانه های روغنی اش کاشته می شود، گلرنگ گیاهی یک یا دو ساله بوده که ارتفاع آن ۳۰ تا ۶۰ سانتی متر می باشد که گاهی به ۱۵۰ سانتی متر نیز می رسد و گلهای درشتی همانند کنگرفرنگی تولید می کند، گلهای گلرنگ همانطور که در تصاویر می بینید به رنگ زرد، نارنجی یا قرمز ظاهر می شود، دانه های آن نیز شبیه هسته انار بوده و از آن روغن خوراکی استخراج می شود.
از ماده رنگی حاصله از گلهای گلرنگ در صنعت رنگرزی استفاده می شود، از دانه های آن روغن خوراکی به دست می آید و روغن آن را مصرف می کنند، قسمت های دیگر برای خوراک دام مصرف می شود، در نتیجه گیاهی سودآور بوده و با توجه به حداقل نیاز های آن و کاشت ساده گلرنگ می توان به عنوان گیاهی کاملاً اقتصادی به آن نگاه کرد.
استفاده از رنگ استخراج شده از گلرنگ در صنعت نساجی، بویژه در صنایع فرش بافی در شرق اروپا، خاورمیانه و شبه قاره هند بسیار رایج بوده است.
گلرنگ گیاهی مقاوم به خشکی و بی آبی است و در خاک ایران به راحتی محصول می دهد و به صورت دیم و غیر دیم می توان اقدام به کاشت این گیاه نمود.
برگ های گلرنگ پهن، دندانه دار و بدون دمبرگ و در ظاهر تا حدودی همانند برگ های کنگر می باشد، رگبرگها در سطح زیرین برگ برجسته و نمایان می باشد که یکی از راه های تشخیص این گیاه از ظاهر می باشد.
گلهای لولهای این گیاه دارای مادهای قرمز رنگ به نام کارتامین میباشد که در آب به مقدار کم حل میشود ولی در الکل محلول است. کارتامین به علت رنگ زیبایی که دارد در رنگرزی به کار میرود. ماده زردرنگی نیز در گل این گیاه وجود دارد که زرد گلرنگی خوانده میشود.
گلهای این گیاه را برای رنگین کردن خوراکیها به ویژه کلوچه (ایشلی کوکه) بکار میبرند.
تصویر بالا عکس دانه های گلرنگ را نشان می دهد، دانه های گلرنگ در ظاهر همانند هسته های انار می باشد و در صورتی که بین انگشتان دست شکسته شود روغنی بودن آن احساس می شود.
عملکرد گلرنگ در هکتار:
از هر هکتار کشت آبی نزدیک به ۲۰۰ کیلوگرم گل گلرنگ و بیش از دو تن دانه روغنی گلرنگ برداشت میشود.
کاشت گلرنگ در ایران:
در سال ۱۳۹۴ در شهرستان میرجاوه ۱۵۰ هکتار از اراضی کشاورزی را به کشت گلرنگ اختصاص داده اند، در حدود ۳۰۰ تن بذر گیاه گلرنگ از مزارع کشاورزی آن برداشت شده است، در سال ۱۳۹۶ در این شهرستان ۳۲۰ هکتار از اراضی زیر کشت گلرنگ قرار گرفته است که دو برابر افزایش داشته است.
مدیر اداره جهاد کشاورزی ملایر گفت: گیاه “گلرنگ” در حدود ۱۰۰ هکتار از اراضی روستای خردمند از توابع بخش مرکزی همدان را به خود اختصاص داده است.
در سال ۱۳۹۲ مسوول نظام بهره برداری جهاد کشاورزی شهرستان اصفهان خبر داد: کشت گلرنگ در بخش جلگه، بخش مرکزی، ورزنه و جرقویه آغاز شد، کاشت گلرنگ در بهار به وسعت ۳ هزار و ۲۰۰ هکتار و در تابستان به وسعت ۲ هزار هکتار در استان اصفهان انجام می شود.
امسال (۱۳۹۷) مدیر جهاد کشاورزی شهرستان اهر از کشت گلرنگ در سطح ۴۰ هکتار از اراضی این شهرستان خبر داد.
مدیر جهاد کشاورزی خرامه گفت: با توجه به ضرورت تغییر الگوی کشت در مزارع شهرستان خرامه و کشت گونه های گیاهی با نیاز آبی پایین و مقاوم به شوری، در سال زراعی جاری (۱۳۹۴) حدود ۹۰ هکتار از اراضی بخش کربال به کشت گلرنگ اختصاص یافت. (از توابع استان فارس)
در سال ۱۳۹۶ در حدود ۶ تن گلرنگ و بیش از ۱۰۰ تن دانه روغنی این محصول از زمینهای کشاورزی شهرستان ارسنجان برداشت می شود.
حدود ۳۱ هکتار در سطح شهرستان سلطانیه به کشت محصول گلرنگ اختصاص داده شده است.
و…
نام های دیگر گلرنگ:
کاجیره، کاغاله، کافشه، که در بعضی از استانهای جنوبی مانند کرمان گل خشت نیز نامیده میشود، البته نام کافشه را بر روی دانه های آن گذاشته اند، همچنین این دانه ها را با نام های “خسک دانه”، “تخم کاجره”، “تخم کاریزه” و در زبان عربی گیاه آن را با نام های “قرطم” و “احریض” و دانه های آن را با نام “حب العصفر”، “بذرالاحریض” می شناسند، به فرانسوی Safran batard و به انگلیسی Safflower گفته می شود.
مزایای کاشت گلرنگ:
- کاشت، داشت و برداشت این محصول با ماشین آلات مرسوم گندم انجام می شود و نیاز به لوازم و تجهیزات خاصی ندارد.
- یکی از مهمترین مزیت های این گیاه حاصلخیز شدن خاک زراعی پس از برداشت آن است
- خرید تضمینی محصول توسط دولت
- مقاوم به شوری خاک
- مقاوم به خشکی هوا
- مقاومت بالا نسبت به سرما
- چند منظوره بودن گیاه گلرنگ (برداشت گل و دانه و برگ های آن برای ذام)
- هزینه تولید پایین
- نیاز آبی بسیار کم و مقاومت نسبت به تنش های محیطی به خصوص گرما و خشکی
- کشت آن موجب تناوب زراعی و نابودی علفهای مزارع می گردد
روغن گلرنگ:
میوه گلرنگ دارای پروتئین و حدود ۶۰٪ روغن است که اگر به طریقه فشار سرد به دست آید روغن خوبی برای تغذیه است. این روغن حدود ۷٪ اسیدهای چرب اشباع شده، ۲۰٪ اسید اولئیک، ۶۵ ٪ اسید لینولئیک و ۵٪ اسید لینولنیک دارد.
این روغن دارای چربیهای اشباعنشده فراوان است. کسانی که چربی خون بالایی دارند در آشپزی از این روغن استفاده میکنند.
نکات و آموزش کاشت بذر گلرنگ :
همانطور که گفته شد گلرنگ را در دو فصل (بهار و پاییز) می کارند.
کاشت پاییزه:
برای کاشت پاییزه باید زمان سرما را در نظر داشت و بذرها را زمانی بکاریم که تا قبل از شروع سرما گیاهان بالغ شده باشند و در مقابل سرما مقاومت نشان دهند، این زمان در مناطق سردسیری اواسط شهریور ماه می باشد، و مناطق معتدل که سرما دیرتر شروع می شود زمان کاشت بذر مهرماه می باشد.
کاشت بهاره:
مناطق سردسیری با توجه به اینکه سرما در بهار نیز ادامه دارد اردیبهشت ماه و زمانی که سرما به اتمام رسید آغاز می شود، در شهرهای معتدل با سرمای زودگذر میتوان فروردین یا اسفند ماه اقدام به کاشت نمود.
در مناطق سردسیری و معتدل کاشت بهاره و در مناطق جنوبی و گرمسیری کاشت پاییزه با موفقیت بالاتری روبروست.
گلرنگ به راحتی از طریق بذر تکثیر می یابد، برای کاشت تجاری در مزرعه معمولاً به صورت ردیفی و به صورت مستقیم یا نشاء شده کشت می شود.
بذر گلرنگ در دمای ۱۰ درجه به بالا به راحتی و کمتر از دو هفته جوانه زنی دارد، بهترین دما برای جوانه زنی بذر گلرنگ حدوداً ۲۰ درجه می باشد.
بذر گلرنگ را بهتر است در مناطق گرمسیری در فصل پاییز و مناطق معتدل و سرد در فصل بهار کشت کنید، البته برای کاشت خانگی و محدود تا هنگامی که هوا سرد نیست می توانید اقدام به کاشت در فضای باز نمایید، برای کاشت گلدانی باید گلدان سایز متوسط را انتخاب کنید.
برای کاشت پاییزه باید بذر را زمانی بکارید که تا قبل از شروع سرما گیاه بالغ شده باشد و توان مقاومت در برابر سرما را داشته باشد.
در صورت آبیاری منظم این گیاه رشد و محصول دهی مطلوبی دارد اگرچه این گیاه به صورت دیم نیز کاشته می شود.
کاشت بذر گلرنگ در زمین:
روش اول:
برای کاشت بذر گلرنگ در زمین، بهار بعد ار رفع سرما بذرها را بعد از آبیاری زمین و گذشت یک نصف روز به صورت دستپاش بر روی زمین بپاشید، سپس به ارتفاع ۲٫۵ تا ۳٫۵ سانتی متر بر روی آن خاک بریزید یا اینکه بعد از پاشش بذر خاک را به آرامی شن کش کنید تا بذر ها به زیر خاک برود، سپس اقدام به آبیاری نمایید.
بذر گلرنگ درشت بوده و شبیه هسته های انار می باشد، کاشت مستقیم با موفقیت روبروست و نشاء کاری رایج نیست.
کاشت بذر گلرنگ در خانه و گلدان:
برای کاشت بذر گلرنگ به صورت خانگی در فصل بهار یا تابستان بذرها را ۲۴ ساعت در آب خیس نمایید سپس به فواصل ۲۰ ساتی متر از یکدیگر در عمق ۲ تا ۳ سانتی متر در خاک بکارید، در هر گود ۲ تا ۳ عدد بذر قرار دهید و بعد از رشد گیاهان اضافی را حذف کنید و یک گیاه را در هر گود نگه دارید، برای کاشت در گلدان نیز می توانید به صورت مستقیم بذرها را داخل گلدان بکارید، بذرها را زمانی بکارید که دما کمتر از ۱۵ درجه نباشد.
تا قبل از جوانه زنی بذرها و همچنین در اوایل رشد گیاه بستر گیاه همیشه مرطوب باشد، بعد از رشد کامل گیاه آبیاری هنگامی انجام شود که خاک کاملاً خشک شده است.
اجازه ندهید علفهای هرز در رشد آنها اخلال ایجاد کند و آنها را حذف کنید، کنترل علف های هرز بخصوص در اوایل رشد گیاهان ضروری است .
برای کاشت خانگی و به صورت محدود در تمامی طول بهار و تابستان میتوان اقدام به کاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود یا در کل طول سال با ایجاد شرایط کاشت اقدام به پرورش این گیاه نمود.
نیازهای محیطی کاشت گلرنگ:
خاک:
گلرنگ نسبت به خاک اصلاً حساس نیست و در هر خاکی قادر به رشد می باشد، خاک های خیلی سنگین و خیس برای گلرنگ مناسب نیست.
ریشه های گلرنگ عمیق بوده در نتیجه زمین تحت کشت نیز باید خاک عمیقی داشته باشد، قبل از کاشت زمین را به عمق ۳۰ سانتی متر با کود حیوانی مخلوط و زیر و رو کنید.
خاک های سنگین و رسی باعث کاهش درصد جوانه زنی به دلیل سله شدن خاک می شوند در نتیجه یا خاک را با اضافه کردن کود حیوانی پوسیده یا ماسه سبک کنید یا اینکه بذر بیشتری برای کاشت درنظر بگیرید.
نور و دما:
گلرنگ برای رشد نیاز به هوای گرم و تابش مستقیم خورشید است، دمای حداقلی برای جوانه زنی بذرها حدوداً ۱۰ درجه می باشد البته بهترین دما برای جوانه زنی ۱۸ تا ۲۰ درجه است.
گلرنگ تحمل سرمایی دارد ولی یخ بندان و سرمای شدید را تحمل نمی کند، اندام های هوایی ممکن است در دمای کمتر از ۵- کاملاً از بین برود.
در مناطق سردسیری و معتدل و نیمه گرمسیری این گیاه را در بهار و در مناطق گرمسیر جنوبی در پاییز اقدام به کاشت می کنند.
آبیاری:
همانطور که گفته شد گلرنگ ریشه های عمیقی دارد که می تواند رطوبت را از لایه های زیرین خاک جذب نماید، گلرنگ نسبت به خیسی آب بخصوص اوایل رشد حساس است.
آبیاری های ضروری گلرنگ: برای جوانه زنی، ساقه دهی و رسیده به گل، فصل غنچه، دوبار آبدهی در فصل گلدهی، آبیاری آخر در فصل دانه بندی و قبل از برداشت دانه ها.
چند نکته برای کاشت گلرنگ:
مقدار بذر مورد نیاز برای هر هکتار در حدود ۲۰ تا ۲۵ کیلوگرم میباشد.
گاهی گیاه گلرنگ را در زمین به صورت ردیفی کشت می کنند تا برداشت ساده تر انجام شود، فواصل بین ردیف ها را ۵۰ تا ۸۰ سانتی متر و فواصل بین بوته ها را در حدود ۱۵ سانتیمتر در نظر می گیرند.
البته اکثراً به روش سنتی و دست پاش همانند گندم بذرها را بر روی زمین می پاشند و سپس خاک را زیر و رو می کنند تا بذر ها به زیر خاک برود.
برداشت گیاه گلرنگ:
برداشت گلرنگ همانند گندم انجام می شود، با توجه به اینکه دانه ها هنگام برداشت بر زمین نمی ریزد و مقاوم است، در نتیجه با کمباین های رایج که برای برداشت گندم استفاده می شود استفاده می کنند.
معمولاً بعد از گذشت ۵ ماه از کاشت بذر برداشت دانه ها آغاز می شود، در این زمان برگ های کناری گلرنگ قهوه ای شده اند.
دانه های گلرنگ را میتوان با روش دستی و با داس و سپس خرمنکوبی یا به وسیله کمباین برداشت نمود.
گلرنگ به خاطر دانه های روغنی آن و استخراج روغن خوراکی از آن کاشته می شده اگر چه اخیراً با توجه به مصرف گلهای گلرنگ برای رنگرزی برداشت آن نیز رایج شده و در فصل گلدهی گلبرگ های گلهای آن برداشت می شود.
بهترین زمان برداشت گلهای گلرنگ، سه روز پس از شروع گل دهی بوده و تا پایان فصل گلدهی ادامه دارد، گلها را برای حفظ خاصیت و رنگ دهی در سایه خشک می کنند.
عملکرد گلرنگ:
از هر هکتار کشت آبی نزدیک به ۲۰۰ کیلوگرم گل گلرنگ و بیش از دو تن دانه روغنی گلرنگ برداشت میشود که با توجه به رقم و نحوه کاشت و کود دهی این ارقام می تواند بیشتر یا کمتر شود.
بخشی از خواص و مصارف گیاه گلرنگ:
گلهای گلرنگ علاوه بر خاصیت رنگرزی خاصیت دارویی نیز دارد که در ادامه آنها را نام می بریم، روغن حاصل از دانه های کاسنی نیز جزو روغن های محبوب می باشد:
- گلرنگ مسهل، مسکن و تقویت کننده اعصاب است
- از روغن آن برای درمان درد آرتروز و رماتیسم استفاده می شود
- بلغم را خارج می سازد و باعث افزایش تعرق بدن می شود
- مقوی نیروی جنسی و زیادکنندهٔ اسپرم است.
- استفراغ خونی را مدارا میکند.
- در برطرف کردن تصلب شرائین مفید است.
- از گلهای آن برای ساخت اسپری زعفران و به عنوان رنگ دهنده جایگزین زعفران استفاده می شود
- از گلهای آن میتوان به جای زعفران برای رنگین کردن برنج استفاده کرد.
- دردها و ناراحتیهای قبل از عادت ماهانه را برطرف میکند.
- خلطآور است و در برطرف کردن بیماریهای ریوی مانند ذات الریه مؤثر است.
- ماساژ موها با گلرنگ و ماسک تهیه شده با گیاه و روغن آن باعث تقویت و شادابی موها میشود
- داروی مفیدی برای رفع فلجهای ناگهانی است که بر اثر سکته پیش میآید.
- از نظر طب سنتی ایران گلرنگ گرم و خشک می باشد
- برای معالجهٔ یرقان مفید میباشد.
- استفاده از روغن گلرنگ در غذاها، کلسترول را پایین میآورد.
- حاوی ویتامین E می باشد
- روغن تهیه شده از دانههای آن کلسترول خون را پایین میآورد
- از این گیاه در تهیه لوازم آرایشی و بهداشتی و نیز در تهیه مارگارین استفاده میشود.
- اندامهای دیگر گلرنگ با حدود ۲۳ درصد پروتئین و ۳۵ درصد فیبر، در تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرار میگیرد.
- برای کاهش چین و چروک، اگزما، التهاب و قرمزی پوست استفاده میشود.
- سرشار از چربی های اشباع نشده بوده که مصرف آن برای بیماران قلبی و عروقی توصیه می شود
- در دوران باردهی و شیردهی خانم ها با احتیاط مصرف شود
عمده استفاده دانه گلرنگ در تهیه روغن میباشد. روغن بهدست آمده از دانه این گیاه که به نام Safflower oil معروف است دارای مصارف طبی، تغذیهای و یا صنعتی میباشد. این روغن طعمدار و دارای رنگ بوده و از نظر تغذیهای مشابه روغن آفتابگردان میباشد. از روغن گلرنگ در تهیه صابون، تهیه رنگ و نیز در آشپزی استفاده میشود.
منبع و اطلاعات بیشتر از این گیاه (کلیک کنید)
برای سفارش بذر گلرنگ ابتدا تعداد مورد نظر را انتخاب نموده و سپس افزودن به سبد خرید را بزنید.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.